|
Dor weer mal en Bur, bi den brök een Veehsück nah de anner ut, un all sin Veeh störw em dorhen, un em bleew nicks äwer as en old Krack von Perd, dat sicck kum up'n Beenen holen könne. Geld har he nich, sick mer Veeh antoschaffen, un so möß he sinen groten Acker mit dat eene ole Peerd bestellen. Awer wil dat ole Deert jeden Dag bet deep in de Nacht vör den sweren Plog sick afracken möß, word dat ürnmer swacker un swacker, un eenen Morgen, as de Bur den olen Paag wedder vör sinen Plog kriegen woll, leeg de in'n Stall un har alle Veer von sick streckt un weer dod.
De Bur wahn up en Enzelhof, un de nächste Bur wahn en' gode Veertelstunn von em af. To den güng he nu in sin' Not un sä: "Nahwer", "min eenzigst Peerd, wat ick noch harr, is mi nu ook krepeert, un min ganze Acker liggt noch bet up een poor Morgen unbestellt. Wullt du nich up een poor Dag' mi een von din Peer lehnen, dat ick doch wenigstens noch een poor Morgen bestellen kann?" "Ja, Nahwer", sä de anner Bur, "up dree Dag' will ick di geern en Peerd äwerlaten, awer denn mußt du´t mi wedder trüggbringen. Ick hew sülwen noch äwer dörtig Morgen 'rum to bollwarken".
Na, dat weer jo nu god. De Bur tröck mit dat Peerd af, spann dat vör sinen Plog un plög den ersten Dag un den annern un den drüdden immer forfötsch dorup los, von Dau un Dag an bet in de düstere Nacht. Den drüdden Awend woll he all utspannen, awer he besünn sick un dach: "En paarmal kannst du woll noch rumplögen, dat is so schönen Maanschien, un wat dahn is, dat is dahn. Naher mußt du jo doch fiern un de Hännen in den Schoot leggen!" As he nu awer jüst sin leßte Fohr rumplög, do woll dat Malör, dat he mit sinen Plag gegen en dicken Steen fuhrwark, un mit eenmal brök dat Plogisen quer dör in'n Dutten. Do höll he still, sett sick up sinen Plogsteert, nöhm den Kopp in de Hand, slög de Ogen dal un sä vör sick hen: "So", sä he, "nu is't all! Din leßt Peerd is hen, din leßte Plog is hen; nu ward din Hof ook bald to'n Düwel gahn".
"Oho! Oha!" röp up eenmal en dünne, fiene Stimm. "Nich floken! Nich floken! Un jo nich den Kopp verleern!" De Bur slog de Ogen up un seech dor in'n Maanschien vör sick en lütten Dreekees' hoch von Keerl stahn; up sinen dicken Wulsterkopp drög he en lütten griesgragen Hoot mit en Hahnenfedder; de lütten, korten Been steeken in een Poor wiede, hoge Waterstewel. Griesgrag weer sin Bort, de em met an de Been reck, un griesgrag weer ok de Kittel, de he anhar, un vör Bost un Liew drög he en Schotfell as en Smed.
"Nich den Kopp verleern!" sä de Lütte wedder. "Wenn du dohn wullt, all wat ick segg, denn will ick dohn, all wat ick kann, di ut de Not to helpen!"
"Wat woßt du denn wol för mi dohn?" trog de Bur.
"Dree Ding', dree Ding"', sä de Lütte; "di dinen Plog wedder torecht smeden un di dinen Acker umplögen, jede Nach en poor Morgen, un di ook füs bistahn un helpen, wo't jichtens notdeiht!"
"Un wat schöll ick denn för die dohn?" frög de Bur wieder.
"Dree Ding', dree Ding': Mi bi min Nachtarbeit nich besp1joneern un keenen Minschen, ook nich din eegen Froo, verraden, dat ick di help, un en lütten Stremel Ackerland för mi liggen laten un den all din Dag' nich för di beseien un beplanten!"
"Un wat woßt du mit den lütten Stremel?" frog de Bur nochinal.
"Nich to veel fragen!" sä de Lütte. "Dät will ick di awer noch seggen: Allerhand Krüter planten för allerhand Plagen, allerhand Saat seien för allerhand Süken un Seeren!"
De Bur har so geern noch düt un dat fragt, awer he dach bi siek: "Ick will den Lütten, de dat so god mit mi meent, man jo nich noch vertörn!" He hol de Hand hen un sä: "Na, god! Klapp in! De Kuntrakt schall gellen!"
De Lütte klapp in un sä: "Hopp! Topp! Up Eed un Beed! Up Woort un Handslag!" Un mit eenmal weer he verswunnen, as wenn de Eer em inslaken har.
Un de Bur spann sin Peerd von den Flog af, bröch dat nach sinen Nahwer trüg, sä: "Schönen Dank ook", güng nah Hus, eet stillswiegens sin Awendbrot un lä' sick in de Klapp. Awer he könn un könn nich inslapen, ümmer möß he an dat Begegnis mit den Lütten denken. Un dorbi föll em in, wat em as Kind mal sin Grotmöm vertellt har von de "Hötken" oder "Hötken Pötken", de in den "Hötkenbarg" wahnen schöllen, dicht bi den Kamp, wo he hüt plögt har. Oft all harren de Lüe, wenn se bi nachtschlapene Tied dor vörbi mössen, dat deep ünnen in den Barg kloppen un pinken hört as in en Smä. Un in oIen Tieden harren de Hötken-Pötken ook mannigen armen Minschen allerhand God's andahn, aber ümmer ganz heemelk un ümmer nachts, wenn de Lüe in'n deepen Slap leegen.
De Bur wolter un wolter sick in sin Bett herum un könn nich to Rauh kamen. Schöll de Lütte, mit den he den Kuntrakt slaten har, een von düssen Hötken-Pötken wesen?
Den annern Morgen, as dat ewen en beten hell wörd un sin Fro noch slöp, steeg he sachten ut'n Bett, sprüng hastig in sin Kledajen un löp nah sinen Acker herut. He woll doch mal sehn, wat sin lütt "Hötken-Pötken" in de Nacht anstellt har.
Un süh, dor stunn sin Flog hel un ganz un blitz' un blinker un blänker in de Morgensünne as idel Sülwer. Un twee, dree Morgen Acker leegen neet umpögt so schier un glatt un ewen, as he dat sin Dag nich könnt har. Un ünnen an den Rand von den Kamp leeg en lütten aftünten Stremel Land, dree Foot breet un säwen Foot lang, dar stünnen allerhand Krüter up, as he sin´ Dag' nich sehen har. De Bur freu sick nich slecht, güng wedder nah Hus, lae sick en Sack Koorn up de Schuwkor, schöw dormit nah sinen Acker trügg, besei' dat umplögte Feld, un dann spann he sick vör sin' isern Egg', dat Saatkoorn intoeggen. Awer damit köm he nich wied; von düsse Peerarbeit möß he bald aflaten. Den annern Morgen güng he wedder nah sinen Kamp rut. Un wedder weern dor twee bet dree Morgen Land neet umplögt, un dorto weer ook noch dat utseite Koorn gistern schön un glatt ineggt.
Un so güng dat nu eenen Dag nah den annern, un in en Tied von veerteihn Dagen weer sin ganze Acker bestellt.
De Burfroo har den Buren all Dag för Dag in de Ohren legen, wo denn dat um den Acker stünn, nu se keen Peerd, mehr harren, dat he vör all dat Fragen toleßt nich mehr ut un in wüß, denn he dörf doch nicks verraden. To geern har de Froo nu mal sülwen nahn Rechten sehn, awer se könn nich, se weer krank, un ümmer slinuner wörd dat mit ehre Krankheit, dat se sick toleßt leggen mößt. De Bur leet den Dokter ut Uelzen kamen, un de sä, gegen de Krankheit von sin' Froo wüß he keen Middel, dat weer de Uttehrung.
"Ach", dach do de Bur, wat schall ick anfangen, wenn min Froo mi nu ook noch affstarwt! „Un mit eenrnal föll em in, dat up den lütten Stremel Land bi sinen Acker jo allerhand Krüter wussen för allerhand Süken un Seern, un awends, as sin' Froo inslapen weer, sleek he sick rut in't Feld, sick en lütte Handvulr dorvon to halen. En lütte Hadvull mehr oder weniger, dach he, dat ward Hötken-Pötken jo nich marken.
Awer as he nu dar vör de Krüter stünn un all de Hand dornah utstrekken woll, dor brök up eenrnal de helle, lichte Maan dör de Wulken, un in hellen Schreck tröck de Bur de Hand trügg, un vor Scham un Schann' slog he de Ogen dal.
"Oho! Oho!" röp in düssen Ogenblick en dünne, fiene Stimm, un as de Bur de Ogen wedder upslög, seech he dicht vör sick in'n Maanschien den Lütten stahn, mit den he vör Weken den Kuntrakt afslaten har up Eed un Beed un Woort un Handslag.
"Oho! Oho!" röp de Lütte noch eenmal, "hest du usen Kuntrakt vergeten? Woßt woort- un eedbrüchig weern? oho! Oho!"
De Bur wüß in sin Angst nich, wot he andern schöll. Endlich füng he an to stamern: "Herre Gott, ja! Ick weet nich mehr, wo mi de Kopp steiht! Een Unheil kummt bi mi ümmer öwer dat annere; irst güng mi all min Vieh dod, un do güng mi min leßt Peerd un do min leßte Plog in'n Dutten, un nu will mi ook noch min Froo afstarwen!"
"Oho! Oho!" röp de Lütte ton'n drüddenmal, "hest vergeten, wat ick an di dahn hew un wat ick an di noch dohn woll un wat du dohn moßt?"
"Herre Gott, ja", sä de Bur, "ick hew mi hüt vergeten, awer blot up eenen Ogenblick. Ick hew min, Hand glieks wedder trüggtrocken, as ick för min dodkranke Froo von din' Krüter plücken woll".
"Hew't sehn! Hew't sehn!" sä de Lütte, "dorum will ick di ook füdder helpen, so lang' du mi nich din Woort brickst. Nimm di en Handvull Krüter un kock di Tee dorvon. Dorvon lat din Froo jeden Dag eenen Sluck drinken, denn is se in acht Dagen wedder gesund!"
Un weg weer he.
As de Bur noh Hus trüggkom, seet sin' Froo in' n Düstern in de grote Dönz in'n Slapstohl.
„Ach", sä se! "wat hew ick mi um di sorgt! Wo hest du denn in de Nacht noch herumstrewt? Ick könn nich slapen vör Weehdag' , un as ick nah di röp, do kömst du nich. Do hew ick in min´Angst ut'n Bett krägelt un di in'n ganzen Hus herum socht".
"Ick hew buten in'n Feld Krüter socht", sä de Bur. "De Dokter will di jo nicks mehr verschriewen. Do hew ick dacht, vellicht helpt noch en Husmiddel".
"Wies' mal her din' Krüter!" sä de Froo.
Do möß de Bur ehr jo de Krüter wiesen.
"Na" ,sä de Froo, as se de Krüter besehn har, „sowat hew ick noch nich sehn. So' ne Krüter wass' t bi üs jo gor nich. Wo hest du de denn her?
As ick noch lütt weer, harr ich ook mit min Mudder allerhand BIomen un Krüter socht för den Husgebruk, Keilken un Kamellen, Sürken un Steelken, Wörmk un Wostkrut un so noch allerhand, awer so 'ne Krüter as düsse hew ick noch naren nich sehn".
Do wüß de Bur nich mehr, wat he seggen schölle.
De Froo awer dach: "Wo hede wol her het? Wenn ick noch mal wedder beter weern schöll, denn will ick doch mal sehn, wo ick de finnen kann!"
De Bur bröch sin' Froo, de in ehren Stohl vör Frost mit de Tähnen klapper, to Bedd un dach: "Wenn se sick düsse Nacht man nich up'n Dod verküllt het un denn de Krüter ehr ook nich mehr helpt!"
Den annern Dag leeg de Froo un stöhn un japp un könn keen' Luft kriegen, un dat schien, as schöll dat jeden Ogenblick mit ehr to Enn' gahn.
Do sprüng de Bur up, löp an'n Fürherd, mak Für, smeet sin Handvull Krüter in en lütten Grapen vull Water, leet dat gehörig dörkaken, seeh' dat Water af un bröch ehr en Lepel vull dorvon an't Bett.
Un so as se den Lepel vull runner har, har se wedder Luft, un ehr war ganz woll to Mod.
Jeden Morgen bröch he ehr nu en Lepel vull dorvon an't Bett, un nach acht Dagen föhl se sick so gesund, dat se wedder upstahn un in' Hus' rumhanteern un all ehr' Arbeit besorgen könn.
"Wo hest du blot de Krüter her?" sä de Froo den ersten Morgen, as se wedder frisch un gesund mit ehren Mann bin'n Morgenbrot an'n Disch seet. "De möt wi us sammeln, denn brukt wi keenen Dokter und keenen Af' theker mehr!
De Bur sweeg still un mak, dat he ut de Dönz kem.
"Aha!" dach de Froo, "dor is wat bi! Na töw, ick ward wol noch dor achter kamen!"
Un as se mit ehr Husarbeit torecht weer, sleek se sick von Hus un Hof un ströp dör Busch un Dorn un Brak un Brook, um to sehn, wat se de schönen Krüter nich upspören un finnen könn.
Un so käm se toleßt ook an den Acker dor günt achter den Hötkenbarg.
Na, wat wer denn dat? De ganze Kamp, wol veertig, föftig Morgen, weer up dat schönste bestellt mit Roggen un Hawern, Weeten un Bookweeten, un all dat Korn stünn so hoch un stämmig un geil, as dat all' ehr Tied noch nich, stahn har.
Wo güng das blot to? Se harren doch all lang' keen Ossen un keen Peer mehr to'n Flögen un Eggen! Dat könn jo wal gor nich mit rechten Dingen togahn!
Un as se tens den Acker langs güng, do seech se dar up eenm ook den lütten aftünten Stremel Land.
Ja, wat wüss' denn dor up? Herjemine! Dat weern jo de Krüter, de ehr de Bur mal in de Nacht nah Hus brocht har un de ehr dat Lewen rett't harren!
Awer worum har de Bur ehr dat verswegen, dat he de Krüter up sinen eegen' Feld stahn har? Un worum har he ehr ook nicks dorvon seggt, dat de ganze Acker up dat schönste bestellt weer?
"Na, töw, Bur!" dach de Froo. "Seggst du mi nicks, segg ick di ook nicks! Awer ick kam di wol noch achter din' Slich!“
Un so güng se stillkens wedder nah Hus un bär, as wenn se nicks sehn un nicks markt har.
So köm de Arn' heran, un de Bur nöhm de Seeßel öwer de Schuller, dat erste Stück Roggen to meihen.
As he awends trüggköm, sä de Froo: "Dat Roggenstück möß eegentlich glieks wedder umplögt weern, dat wi noch en paar Steckröwen planten können."
"Ja, ja", sä de Bur.
"Awer wi hewt ja keen Peer to'n Plögen!"
Do sweeg de Bur wedder still.
Nah acht Dagen hal he den Roggen von dat erste Stück up de Schuwkor nah Hus.
"Na, nu können wi jo de Steckröwen planten", sä de Froo.
„Ja, ja“, sa e Bur.
“Awer wi hewt doch keen Peerd to' n Plögen”.
Do keek de Bur sin Froo lurig von de Siet an, sä awer wedder keen Woort.
"Aha", dach de Froo bi sick, "nu bist du riep! Nu gilt dat uppassen Dag un Nacht, wat du dinen Acker ah'n en Peerd bestellt kriegst" .
De Nacht dorup, as de Bur all lang' in deepen Slap leeg, mak se sick sachen dorvon un löp, all wat se könn, nah den Acker herut dor günt achter den Hötkenbarg.
Dor hör se all von wieden en Klappern un Klötern un Schirr- un Bullwarken, as wenn dar en halw' Stieg Lüe bin Plögen weern. Un dortwischen röp von Tied to Tied en dünne, fiene Stimm': "Hü! Harre! Hott! - Hü! Harre! Hott!“
Se sleek sick nöger un nöger ran un stell sick toleßt achter en Machangelbom, de dor an'n Weg bi den Kamp stünn, un dor seech se wat, so wat har se all ehr' Lewdag noch nich sehn! Teihn spiddelige, griesgrage Keerlkens, jedet en lütt griesgrag Hötken up den Kopp, tröcken en Plog, de blänker in'n Maanschien as idel Sülwer. Un achter den Plog güng jüst so en spiddelig, griesgrag Keerlken, dat schree ut vullen Hals: "Hü! Harre! Hott! - Hü! Harre! Hott!"
Am leewsten bar se hell uplacht, so snurrig un spaßig köm ehr dat lütte Plögervolk vör. Awer se woll sick nich verraden un verbeet sick dat Lachen.
Nah en lütte Wiel' awer dach se: "Schast jüm mal en lütten Schreck injagen, wo se sick denn wol hewt un anstellt, de lütten Schietkräten!" Un se nöhm en Eerdklumpen un schmet den midden mang dat lütte Volk. Mit eenmal füng de Lütte, de den Plogsteert regeer, ludhals an to schreen:
„Wohrt jo Been' - vör den Steen!
Wohrt jo Hötken - un jo Pötken!
Lopt, lopt, hier is 'n Spijon!"
Un still wörd de Larm, un still stünn de Plog, un weg weer dat lütte Volk, as wenn dat in de Eer versackt weer.
As de Bur den annern Morgen wedder to Feld güng, do fünn he dor sinen olen Plog wedder mit dat tweie Plogisen, un sin afarnt' Roggenstück leeg noch bet up een paar Fohren unbestellt, un de Krüter up den lütten aftünten Stremel Land legen all' verfult un verrot't! Do wüß he, wat passeert wer. He güng in hellen Arger trügg nah sin Froo un sä: "Du hegt wat Schön's anricht't! Ick hew markt, dat du vannacht weg weerst! Ja, dat Wiwervolk, dat Wiwervolk! Dat richt't mit sin Neetschierigkeit nicks as Unheil an, all vun Adam un Eva her".
Awer all sin Schandeern hölp em nicks. He möß sich wedder een Peerd köpen un sick en neen Plog anschaffen un sinen Acker wedder sülwen plögen un beeggen un bi Krankheiten wedder nah'n Dokter un Aftheker gahn; denn de Hötken-Pötken hewt sich nich wedder sehn laten bet up den hüdigen Dag.
einem alten Suderburger Schäfer nacherzählt.
|
